Nhật Bản nổi tiếng với gu thẩm mỹ tinh tế và độc đáo, là quốc gia có những trường phái nghệ thuật đặc biệt được tạo ra và ghi dấu trong lòng người. Wabi Sabi là một ví dụ điển hình cho những trường phái này. Cùng TINGAME24H.TOP tìm hiểu qua bài viết này.
Wabi Sabi là gì?
Wabi Sabi đại diện cho một trường phái thẩm mỹ tinh túy của Nhật Bản, nơi nguồn cảm hứng chính là sự chưa hoàn thiện. Phong cách này tôn vinh vẻ đẹp thực sự của những sự không hoàn hảo trong cuộc sống.
Wabi Sabi có thể được tóm gọn bằng các từ khóa sau:
- Sự bất đối xứng (asymmetry): Không tạo sự cân đối hoàn hảo, mà thể hiện sự không đồng đều và tự nhiên.
- Sự không bằng phẳng (roughness): Tận hưởng những đặc điểm thô mộc, không mượt mà và không hoàn thiện của vật phẩm.
- Sự giản lược hóa (simplicity): Tập trung vào sự đơn giản và nguyên bản, tránh sự phức tạp và quá tải.
- Sự cần kiệm (economy): Sử dụng tài nguyên một cách tiết kiệm và hợp lý, tránh sự lãng phí.
- Sự khắc khổ (austerity): Đánh giá giá trị trong sự khắc khổ và điều kiện hạn chế.
- Sự khiêm nhường (modesty): Tôn trọng và thể hiện sự khiêm tốn, không tỏ ra quá phô trương hay kiêu ngạo.
- Sự gần gũi (intimacy): Tạo ra sự kết nối, sự gần gũi và tương tác giữa người và vật phẩm.
Không phải mọi hoạt động hay vật phẩm đều đáp ứng đầy đủ các yếu tố của Wabi Sabi. Nó không được xem như là những mảnh ghép riêng lẻ, mà là sự tương tác và giao thoa của chúng trong khái niệm cái đẹp.
Để hiểu và thấu hiểu Wabi Sabi, chúng ta cần linh hoạt và cảm nhận bằng tâm hồn. Sản phẩm không hoàn thiện hoặc có lỗi trong quá trình sản xuất không phải lúc nào cũng thuộc phong cách Wabi Sabi, mà thường là do sự cẩu thả trong quá trình làm việc.
Lịch sử hình thành Wabi Sabi
Có người cho rằng phong cách Wabi Sabi bắt đầu nhen nhóm từ thế kỷ XII – XIV, khi Đạo giáo và đặc biệt là Thiền Phật đến và ảnh hưởng đến cách sống và cách nhìn về cái đẹp của người Nhật.
Wabi Sabi có nguồn gốc từ Trà đạo, và có một câu chuyện được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác về người sáng lập phong cách này, Thiền sư Sen no Rikyu sống vào thế kỷ XVI.
Theo truyền thuyết, một chàng trai trẻ tên Rikyu, với sự khao khát tìm hiểu về nghi lễ Trà đạo của tổ tiên, đã tìm đến một bậc thầy Trà đạo nổi tiếng là Takeeno Joo.
Nhận thấy khát vọng của Rikyu, Takeeno Joo quyết định kiểm tra khả năng của anh bằng cách yêu cầu anh chăm sóc một khu vườn. Rikyu đã cố gắng làm sạch khu vườn từ trên xuống dưới, từ bên trong ra ngoài, với tâm huyết và tận tụy.
Tuy nhiên, trước khi trình diễn tác phẩm của mình trước Takeeno Joo, anh đã làm rung một cành hoa anh đào và hoa rụng xuống đất. Sự không hoàn hảo này đã tạo nên vẻ đẹp cho cảnh quan và là nguồn cảm hứng cho khái niệm Wabi Sabi.
Sau này, Sen no Rikyu được coi là một trong những bậc thầy hàng đầu của Trà đạo tại Nhật Bản. Nhờ cánh hoa anh đào không hoàn hảo rơi vào một khung cảnh ban đầu hoàn hảo, Rikyu đã tạo ra một phong cách thưởng thức trà chân thật và gần gũi, không yêu cầu khung cảnh hoàn mỹ. Bởi vì nó phản ánh tiếng gọi từ tâm hồn.
Wabi Sabi – Vẻ đẹp trong sự bất toàn
Wabi sabi trong trà đạo
Một nhà sư đóng góp lớn cho việc áp dụng triết lý Wabi Sabi trong Trà đạo là Murata Juko. Ông đã viết tài liệu Kokoro no fumi (Lá thư của trái tim), mô tả một buổi lễ trà dựa trên tư tưởng của triết lý Wabi Sabi.
Tinh thần Wabi Sabi trong Trà đạo được thể hiện qua các chi tiết sau:
- Trà cụ: Tập trung vào sự đơn giản của các dụng cụ, như bình nấu trà và các yếu tố liên quan. Đáng chú ý là việc sử dụng chén uống trà được làm từ gốm raku-yaki.
- Phong cách: Uống trà với một phong cách tự nhiên, không quá phức tạp về hình thức như phong cách quý tộc, nhưng cũng không quá đơn giản.
Wabi sabi và gốm raku-yaki
Raku là một dòng gốm cổ Nhật xuất hiện từ những năm 1550.
Dòng gốm này thường được sử dụng trong các nghi lễ trà đạo truyền thống. Theo tinh thần của Wabi Sabi, quá trình chế tạo gốm Raku bắt đầu từ khâu định hình ban đầu, sau đó sản phẩm sẽ được nung ở nhiệt độ thấp (khoảng 1.000 độ) trong khoảng 50 phút. Sau khi nung, gốm được lấy ra khỏi lò một cách đột ngột và đặt vào thùng chứa vật liệu cháy như mùn cưa, lá khô… để làm nguội nhanh.
Các nghệ nhân làm gốm Raku có thể sử dụng các kỹ thuật như chống sáp, men nứt, men đồng hoặc sơn màu đen mờ. Một số thợ gốm sáng tạo còn thêm sợi lông ngựa vào sản phẩm và đặt vào lò, tạo ra những họa tiết không đều trên bề mặt gốm.
Wabi sabi trong phong cách kiến trúc
Không chỉ nổi tiếng trong lĩnh vực gốm sứ, tinh thần Wabi Sabi cũng xuất hiện trong kiến trúc nội thất với mục tiêu là tôn trọng và giữ nguyên bản chất tự nhiên của mọi vật. Kiến trúc Wabi Sabi mang đậm phong cách mộc mạc, gần gũi và dễ chịu, kết hợp từ các yếu tố như kiểu dáng, cấu trúc không gian, chất liệu và sắc thái màu sắc.
Trong kiến trúc, Wabi Sabi mang lại những đặc trưng sau:
- Về hình dáng: Thiết kế Wabi Sabi được đơn giản hóa, hạn chế sự cong vênh và uốn lượn, nhưng vẫn đảm bảo tính công năng của sản phẩm.
- Về không gian và ánh sáng: Wabi Sabi tạo ra nhiều khoảng trống trong không gian, mỗi khoảng trống mang ý nghĩa đặc biệt do người thiết kế định hình. Việc tận dụng ánh sáng tự nhiên và thông hơi cho phép không gian kiến trúc trở nên thoáng đãng và dễ chịu.
- Về vật liệu: Trong thiết kế Wabi Sabi, gỗ, đá, vải và kim loại thô thường được ưu tiên sử dụng. Những chất liệu này tạo nên sự tự nhiên và chất thô mộc, góp phần tạo nên vẻ đẹp độc đáo và tinh tế của kiến trúc Wabi Sabi.
Kết luận
Mỗi trường phái thẩm mỹ mang lại những vẻ đẹp đặc biệt và cá nhân hóa. Dù bạn có hứng thú với phong cách Wabi Sabi hay không, không thể phủ nhận rằng đây là một trường phái thẩm mỹ ấn tượng.
Bạn có thể áp dụng phong cách Wabi Sabi vào cuộc sống hàng ngày để tạo sự thoải mái, chấp nhận những gì không hoàn hảo và mang lại trọn vẹn cho cuộc sống.
Trả lời